Theo khảo sát của United Overseas Bank (UOB), nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh vì thiếu hụt nhân lực có chuyên môn kỹ thuật về chuyển đổi số.
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang thực hiện số hóa trong kinh doanh
Sự kiện công bố kết quả Nghiên cứu “Triển vọng Doanh nghiệp tại Việt Nam” do UOB tổ chức (Ảnh: Nguyễn Vy).
Ông Lim Dyi Chang, Giám đốc khối ngân hàng doanh nghiệp, ngân hàng UOB Việt Nam, cho biết “Gần 9/10 doanh nghiệp ở Việt Nam đã áp dụng số hóa ở ít nhất ở một bộ phận trong doanh nghiệp. Trong đó, khoảng 41% doanh nghiệp đã số hóa trên toàn bộ hoạt động kinh doanh, tỷ lệ này là cao nhất trong khu vực. Bên cạnh đó, hơn 80% doanh nghiệp Việt Nam đang có kế hoạch chi nhiều hơn cho hoạt động số hóa vào năm 2024”.
Bài nghiên cứu “Triển vọng Doanh nghiệp tại Việt Nam” do UOB thực hiện, đã khảo sát 525 chủ doanh nghiệp và giám đốc điều hành cấp cao của các doanh nghiệp SME (vừa và nhỏ) và doanh nghiệp lớn.
Kết quả khảo sát cho thấy, các doanh nghiệp sẽ tăng ngân sách chuyển đổi số từ 10% đến 25% trong năm 2024. Trong đó, lĩnh vực chi tiêu nhiều nhất cho chuyển đổi số chính là thương mại, bán buôn (88%); công nghệ, truyền thông và viễn thông (87%).
Ngoài ra, để đối mặt với lạm phát, 59% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho hay họ sẽ áp dụng quy trình tự động hóa để tối ưu dịch vụ khách hàng; 55% doanh nghiệp sẽ áp dụng AI, chatbot,… để trợ giúp khách hàng trong thời gian thực.
“Chủ doanh nghiệp sẽ dần chuyển sang trao quyền cho nhân viên của họ sử dụng AI để giải quyết công việc”, ông Lim Dyi Chang nhận định và chốt vấn đề “Ngày nay, nếu doanh nghiệp không ứng dụng giải pháp số thì sẽ trở thành người bên lề”.
Ông Lim Dyi Chang, Giám đốc Khối ngân hàng doanh nghiệp, Ngân hàng UOB Việt Nam (Ảnh: UOB).
Phát biểu nhân sự kiện công bố kết quả Nghiên cứu trên, ông Trần Ngọc Liêm, Giám đốc Liên đoàn thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) – CN TP. Hồ Chí Minh cho biết trước đây, vào ngày 27/9/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Việt Nam đang chú trọng chuyển đổi số trong doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế số được hình thành, phát triển nhanh, ngày càng trở thành bộ phận quan trọng của nền kinh tế. Công nghệ số đang được áp dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ. Trong hoạt động kinh tế trên cả nước, xuất hiện ngày càng nhiều hình thức kinh doanh, dịch vụ mới, xuyên quốc gia, dựa trên nền tảng công nghệ số và internet.
Nội dung Nghị quyết nhấn mạnh vấn đề liên quan đến chuyển đổi số, trong đó đặt mục tiêu kinh tế số sẽ chiếm 20% GDP vào năm 2025 và 30% vào năm 2030.
“Có 2 vấn đề mấu chốt cơ bản, sống còn của doanh nghiệp, chính là đẩy mạnh chuyển đổi số trong việc ứng dụng công nghệ thông tin và phát triển bền vững. Trong thời đại này, việc tiếp nhận và xử lý thông tin để đưa ra quyết định kinh doanh kịp thời là rất quan trọng”, ông Trần Ngọc Liêm nhận định.
Trần Ngọc Liêm, Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – CN TP.HCM
Thiếu hụt nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực chuyển đổi số
Theo ông Trần Ngọc Liêm, doanh nghiệp Việt đang thiếu hụt trầm trọng nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực về chip, công nghệ thông tin,… Một số doanh nghiệp thậm chí còn thiếu hụt cả nhân lực sơ và trung cấp trong công việc vận hành máy móc, phần mềm,…
Một trong những nguyên nhân căn bản là chương trình đào tạo nguồn nhân lực hiện tại vẫn chưa bắt kịp được với xu hướng phát triển quá nhanh về công nghệ thông tin của thế giới.
“Bên cạnh đó, chúng tôi dù mong muốn rất nhiều nhưng nguồn lực và tài chính, ngân sách còn hạn chế”, ông Liêm nhận định.
Doanh nghiệp Việt đang thiếu trầm trọng nhân lực có chuyên môn cao trong chuyển đổi số (Ảnh minh họa).
Để giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực chuyên môn trong chuyển đổi số, ông Liêm chia sẻ có rất nhiều giải pháp, nhưng cần bắt đầu từ những điều cơ bản nhất chủ trương, chính sách.
“Trước hết, tôi cho rằng cần phải xây dựng những chính sách, quy chế pháp luật thật chặt chẽ, hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tận dụng nguồn lực đào tạo từ các tổ chức quốc tế cho nhân sự nội bộ.
Các doanh nghiệp còn phải tận dụng nguồn nhân lực từ xã hội, sau đó phối hợp với nhà trường, các tổ chức Chính phủ để đào tạo nguồn nhân lực này. Từ đó, doanh nghiệp mới “gỡ khó” được những thử thách trong việc thiếu hụt nguồn nhân lực chuyên môn, cản trở nỗ lực chuyển đổi số”, ông Liêm mở rộng vấn đề khi phát biểu.
Ngoài vấn đề nhân lực, ông Lim Dyi Chang cho biết thêm, nhiều doanh nghiệp đang và sẽ đối mặt với không ít thách thức trong quá trình chuyển đổi số, bao gồm những lo ngại về vấn đề an ninh mạng (34%), rủi ro gia tăng về xâm phạm dữ liệu và đặc biệt là thiếu hụt về kỹ năng kỹ thuật số trong đội ngũ nhân viên (49%). “Các doanh nghiệp cho biết họ muốn có thêm các hỗ trợ như ưu đãi thuế/hoàn thuế, được hỗ trợ các chương trình đào tạo để nâng cao hoặc bổ túc kỹ năng cho nhân viên trong việc áp dụng số hóa”.
Thực tế hiện nay, thể chế, chính sách còn nhiều hạn chế và bất cập. Cơ cấu và chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu. Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia mới được hình thành, chưa đồng bộ và hiệu quả. Quá trình chuyển đổi số quốc gia còn chậm, thiếu chủ động do hạ tầng phục vụ quá trình chuyển đổi số còn nhiều hạn chế.
Hơn nữa, ở tầm vi mô, nhiều doanh nghiệp còn bị động, năng lực tiếp cận, ứng dụng, phát triển công nghệ hiện đại còn thấp. Ở tầm vĩ mô, kinh tế số có quy mô còn nhỏ, việc đấu tranh với tội phạm, bảo đảm an ninh mạng còn nhiều thách thức.
