Mối quan hệ giữa Microsoft và OpenAI, từng được mệnh danh là “tình bạn thân thiết nhất trong làng công nghệ,” đang trải qua thử thách khi OpenAI tìm cách thay đổi thỏa thuận với Microsoft, và Microsoft cũng cố gắng đa dạng hóa đầu tư vào startup này.
Mối quan hệ hợp tác từng được ví như “tình bạn thân thiết nhất trong làng công nghệ” giữa Microsoft và OpenAI giờ đây đang đối diện với thực tế phức tạp. OpenAI đã tìm cách thay đổi thỏa thuận hợp tác với Microsoft, trong khi Microsoft cũng bắt đầu tìm kiếm các phương án dự phòng cho khoản đầu tư vào startup này.
Áp lực tài chính và căng thẳng nội bộ
Vào mùa thu năm ngoái, CEO của OpenAI, Sam Altman đã đề nghị CEO của Microsoft, Satya Nadella cân nhắc đầu tư thêm hàng tỷ đô la vào công ty này. Microsoft đã đầu tư 13 tỷ USD vào OpenAI và ông Nadella ban đầu tỏ ra sẵn lòng tiếp tục hỗ trợ. Tuy nhiên, sau khi hội đồng quản trị của OpenAI tạm thời sa thải ông Altman vào tháng 11, ông Nadella cùng Microsoft bắt đầu cân nhắc lại khoản đầu tư này, theo chia sẻ từ những người có liên quan.
CEO của OpenAI, Sam Altman, đã đề nghị CEO của Microsoft, Satya Nadella cân nhắc đầu tư thêm hàng tỷ đô la
Trong những tháng tiếp theo, Microsoft từ chối nhượng bộ trước yêu cầu của OpenAI về việc tăng thêm kinh phí và tài nguyên tính toán để phát triển hệ thống AI của mình, dù OpenAI dự kiến lỗ 5 tỷ USD trong năm nay và có thể lỗ tới 14 tỷ USD vào năm 2026.
Altman từng ví quan hệ hợp tác giữa OpenAI và Microsoft là “mối quan hệ thân thiết nhất trong công nghệ,” nhưng áp lực tài chính của OpenAI, lo ngại về tính ổn định của công ty này, và những bất đồng giữa nhân viên hai bên đã làm căng thẳng mối quan hệ hợp tác kéo dài năm năm này.
Sự căng thẳng này cho thấy một thách thức chính yếu và quan trọng đối với các startup AI: sự phụ thuộc vào các công ty công nghệ khổng lồ trên thế giới không chỉ về tài chính mà còn về tài nguyên điện toán đám mây và sức mạnh tính toán.
Sự lệ thuộc và chiến lược của Microsoft
Sam Altman,CEO của OpenAI
Không mối quan hệ nào minh họa sự lệ thuộc này rõ ràng hơn mối quan hệ giữa Microsoft và OpenAI, nhà phát triển ChatGPT. Khi OpenAI nhận được khoản đầu tư lớn từ Microsoft, công ty đã đồng ý mua độc quyền tài nguyên điện toán từ Microsoft và hợp tác chặt chẽ với công ty công nghệ khổng lồ này trong các dự án AI mới.
Altman khẳng định vào thứ Năm vừa qua: “Chúng tôi vô cùng biết ơn về quan hệ hợp tác với Microsoft; việc đầu tư và cung cấp tài nguyên điện toán quy mô lớn từ Microsoft đã là yếu tố then chốt trong các đột phá nghiên cứu của chúng tôi, mang lại lợi ích cho cả hai công ty.” Ông cũng bày tỏ hy vọng về tương lai hợp tác của hai công ty “Chúng tôi rất hào hứng và cam kết theo đuổi tầm nhìn chung của mình và cùng nhau đạt được những điều lớn lao hơn nữa trong tương lai xa”.
Tuy nhiên, Gil Luria, một nhà phân tích tại Ngân hàng đầu tư D.A. Davidson cho biết “Microsoft có thể bị tụt hậu nếu chỉ sử dụng công nghệ OpenAI”…“Đây là một cuộc đua thực sự – và OpenAI có thể không giành chiến thắng”.
Nỗ lực đàm phán điều chỉnh thỏa thuận
Trong suốt năm qua, OpenAI đã cố gắng đàm phán lại thỏa thuận để có thêm tài nguyên và giảm bớt chi phí, trong khi Microsoft lo ngại rằng sự phát triển AI của họ quá phụ thuộc vào OpenAI. Sau sự cố sa thải Altman, Nadella bày tỏ quan ngại về tính ổn định của OpenAI, một cảm giác được chia sẻ bởi nhiều lãnh đạo Microsoft.
Kevin Scott, CTO của Microsoft (bên phải) nói rằng Microsoft là nhà đầu tư lớn nhất của OpenAI
Microsoft bắt đầu tìm kiếm các lựa chọn dự phòng cho OpenAI. CTO của Microsoft, Kevin Scott, nói rằng Microsoft là nhà đầu tư lớn nhất của OpenAI, “Chúng tôi đã tiếp tục đầu tư vào OpenAI tại nhiều thời điểm riêng biệt trong quan hệ đối tác”
Nhưng vào tháng Ba vừa qua, Microsoft đã chi ít nhất 650 triệu USD để tuyển dụng hầu hết đội ngũ từ Inflection, một đối thủ cạnh tranh của OpenAI, trong đó có cựu giám đốc điều hành và đồng sáng lập của Inflection.
Mustafa Suleyman, giám sát một nhóm Microsoft mới đang nỗ lực xây dựng các công nghệ AI cho người tiêu dùng dựa trên phần mềm OpenAI. cũng là người chỉ đạo cho nỗ lực dài hạn của Microsoft nhằm xây dựng các công nghệ có thể thay thế những gì công ty đang nhận được từ OpenAI.
Căng thẳng gia tăng trong đội ngũ hợp tác
Một số nhân viên của OpenAI, ngay cả CEO Altman, cảm thấy không hài lòng khi Mustafa Suleyman, người sáng lập Inflection và hiện là trưởng nhóm mới của Microsoft, làm việc tại Microsoft. Suleyman chịu trách nhiệm phát triển các công nghệ AI cho người dùng dựa trên phần mềm của OpenAI và làm việc trực tiếp tại văn phòng OpenAI ở San Francisco.
Nhóm của Suleyman là một phần của nhóm kỹ sư Microsoft do ông dẫn đầu toàn quyền sử dụng máy tính xách tay do OpenAI cung cấp, được thiết lập để duy trì các giao thức bảo mật của công ty khởi nghiệp này.
Gần đây, một số nhân viên của OpenAI phàn nàn rằng Suleyman đã chỉ trích một nhân viên OpenAI trong một cuộc gọi video vì cho rằng OpenAI không cung cấp công nghệ mới cho Microsoft đủ nhanh. Tệ hơn, một số kỹ sư Microsoft còn tải phần mềm quan trọng của OpenAI mà không tuân thủ các quy trình bảo mật đã thỏa thuận.
Mustafa Suleyman, cựu giám đốc điều hành và đồng sáng lập của Inflection
Điều chỉnh hợp đồng và mở rộng quan hệ
Sau khi Microsoft từ chối thảo luận về việc tài trợ thêm, OpenAI đối mặt với tình trạng thiếu vốn và cảm thấy khó chịu với tính độc quyền của hợp đồng. Trong năm qua, OpenAI đã cố gắng đàm phán để hạ chi phí thấp hơn, được quyền mua tài nguyên điện toán từ các công ty khác.
Cuối cùng vào tháng 6, Microsoft đã đồng ý với một ngoại lệ trong hợp đồng, cho phép OpenAI ký một thỏa thuận điện toán trị giá khoảng 10 tỷ đô la với Oracle để có thêm sức mạnh tính toán.
Và trong những tuần gần đây, OpenAI và Microsoft đã đàm phán về việc thay đổi hợp đồng trong tương lai, theo đó Microsoft sẽ giảm mức phí mà công ty nhỏ hơn phải trả cho sức mạnh tính toán, mặc dù các điều khoản chính xác vẫn chưa rõ ràng.
Trong hợp đồng, còn có điều khoản quy định rằng nếu OpenAI phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), Microsoft sẽ mất quyền truy cập vào công nghệ của OpenAI. Điều khoản này nhằm ngăn Microsoft lạm dụng AGI, không sử dụng sai mục đích cỗ máy của tương lai. Nhưng hiện tại, các lãnh đạo của OpenAI coi đây là một phương án dẫn đến một hợp đồng tốt hơn.
Hơn nữa, theo các điều khoản của hợp đồng này, trong thời gian tới, hội đồng quản trị OpenAI có thể quyết định thời điểm khi nào AGI sẽ ra mắt trên thế giới công nghệ.
Thế là, trong khi Microsoft cung cấp phần mềm điều khiển phần cứng thì Oracle đang cung cấp máy tính được trang bị chip phù hợp để xây dựng và phát triển AI.
Trong khi tìm kiếm các giải pháp thay thế cho sức mạnh máy tính, OpenAI cũng ra sức mở rộng quan hệ với các nhà đầu tư mới nhằm đạt triển vọng của mình theo những phương thức không chỉ bằng cách vung tay quá trán về tiền bạc.
Ngoài Microsoft, OpenAI đã nhận đầu tư từ Nvidia, MGX (một quỹ đầu tư công nghệ của UAE) và có kế hoạch hợp tác với Apple. Tháng 10 vừa qua, OpenAI hoàn tất vòng gọi vốn 6,6 tỷ USD, trong đó có sự tham gia của Thrive Capital, Nvidia và MGX.
Chi phí, chiến lược và kỳ vọng của OpenAI
OpenAI dự kiến chi ít nhất 5,4 tỷ USD cho tài nguyên điện toán đến cuối năm 2024 và con số này có thể tăng hàng năm lên 37,5 tỷ USD vào năm 2029 khi công ty mở rộng hoạt động. Các thay đổi gần đây trong thỏa thuận với Microsoft giúp OpenAI giảm bớt chi phí, trong khi Microsoft vẫn hưởng lợi từ công nghệ cải tiến của OpenAI. Định giá của OpenAI đã tăng vọt lên 157 tỷ đô la sau các vòng gọi vốn gần đây nhất cùng dự báo hy vọng doanh thu sẽ đạt 11,6 tỷ đô la vào năm 2025.
Tuy nhiên, một số nhân viên OpenAI vẫn cho rằng Microsoft không cung cấp đủ tài nguyên tính toán. Họ lo ngại rằng nếu một công ty khác phát triển AI có khả năng như trí não con người, thì Microsoft có thể bị đổ lỗi vì không cung cấp đủ tài nguyên cho OpenAI để dẫn đầu cuộc đua sống còn này.
Không rõ những thay đổi gần đây đối với quan hệ đối tác giữa OpenAI và Microsoft sẽ theo quỹ đạo như thế nào, nhưng các giám đốc điều hành của Microsoft rất hài lòng với những thay đổi này. Gã khổng lồ công nghệ có thể tiếp tục hưởng lợi từ các công nghệ cải tiến của OpenAI, trong khi công ty khởi nghiệp này vẫn tiếp tục trả cho gã khổng lồ công nghệ này một khoản tiền lớn để có được sức mạnh tính toán.
Thế nhưng, tại hội nghị AI ở Seattle tháng vừa qua, Microsoft không nhắc nhiều đến OpenAI, mà nhấn mạnh vào sự độc lập và đa dạng trong các sản phẩm AI của mình. Trong bối cảnh quan hệ đối tác này tiếp tục phát triển nhưng cũng gặp nhiều thách thức, OpenAI cần thêm hỗ trợ và Microsoft muốn đa dạng hóa nguồn công nghệ AI của mình.